حداد عادل قبل از آنکه چهره سیاسی باشد یک چهره فرهنگی است

محسن پرویز رئیس انجمن قلم ایران در گفت‌وگو‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ با‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ خبرنگار کتاب و ادبیات خبرگزاری‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ فارس، درباره انتخاب حداد عادل به عنوان چهره ادبی سال و حواشی ایجادشده برای این انتخاب در فضای مجازی اظهار‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ داشت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌: ابتدا باید به پیشینه دو اتفاق اشاره کنم؛ اول برگزاری جشنواره قلم زرین و دیگر برنامه آفرین روشنان که از سوی انجمن قلم تدارک و اجرا می‌شد.

* تجلیل از پیشکسوتان از سوی انجمن قلم در سال ۸۱ آغاز شد

وی افزود: در سال ۱۳۸۱ یعنی ۱۷ سال پیش دوستان هیات مدیره انجمن قلم در برنامه‌های پیش‌بینی‌شده برای این انجمن، برنامه‌ای تحت عنوان آفرین روشنان را مصوب کردند. در این برنامه قرار شد هر سال ما از یک چهره پیشکسوت حوزه نویسندگی (داستان‌نویس و شاعر و یا حتی فیلم‌نامه نویسان برتر) که شرایط عضویت در انجمن را داشته و عضو انجمن باشند، تجلیل به عمل آوریم.

به گفته وی، اعضای انجمن قلم صرفا داستان‌نویسان و شاعران نیستند، بلکه فیلم‌نامه‌نویسان هم با شرایط خاص و حتی نویسندگان سایر حوزه‌های علوم انسانی نظیر حوزه تاریخ، فلسفه، اندیشه و نظایر آن طبق اساسنامه می‌توانند عضو انجمن شوند.

* مرحوم حمید سبزواری نخستین پیشکسوت تجلیل شده انجمن قلم بود

پرویز تاکید‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ کرد:‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ بر این اساس نخستین دوره تجلیل از پیشکسوتان یا (آفرین روشنان) به تجلیل از مرحوم حمید سبزواری اختصاص یافت. در جلسات مربوطه که همان موقع بنده نماینده انجمن بوده و در جلسات شرکت می‌کردم، با برخی از نهادهای فرهنگی مکاتباتی صورت گرفت و در نهایت صداوسیما پذیرفت که پشتیبانی از این حرکت را عهده‌دار شود و جلسه تجلیل از استاد سبزه‌واری در زمان حیات ایشان در مرکز اجتماعات سازمان صداوسیما برگزار شد.

رئیس انجمن قلم در توضیح بیشتر گفت: پیش از برگزاری جلسه تجلیل از حمید سبزه‌واری، تیزرهایی توسط صداوسیما آماده و پخش شد و درنهایت مجلس باشکوه و ارزشمندی برگزار شد که تدارک محتوای جلسه و بخش‌های نرم‌افزاری تا حدودی برعهده انجمن بوده و سایر برنامه‌ها توسط صداوسیما انجام شد. چند دوره دیگر هم با همکاری سازمان صداوسیما، توانستیم این جلسات را برگزار کنیم.

* تجلیل از پیشکسوتان عضو انجمن قلم از گذشته تا امروز ادامه داشته است

وی افزود: ازجمله برگزاری این نکوداشت‌ها می‌توان به مراسم استاد نصرالله مردانی که ارزشمند و باشکوه بود، اشاره کرد. یکی از جلسات آفرین روشنان به استاد محمدرضا سرشار (رضا رهگذر) اختصاص یافت که در آن همکارانی خارج از انجمن ما را یاری کردند تا مراسمی باشکوه برپا شود. در این مراسم نقش انجمن حاشیه‌ای شد، اما نقش سایر نهادها و ارگان‌ها برجسته بود. به مرور زمان به دلیل کمبود مالی و پشتیبانی ضعیف از این جلسات، مجبور شدیم مستقل این جلسات را برگزار یا تعطیل کنیم.

این مقام مسئول ادامه داد: چند سالی جلسات تعطیل بود اما بعد در هیات مدیره وقت صحبت و تصمیم گرفته شد هر مقدار امکاناتی که داشتیم این جلسات را برگزار کنیم تا تعطیل نشود، اما از آنجا که امکاناتمان محدود بود مقرر شد بخشی از جلسه‌ای که در روز قلم برای تجلیل از برگزیدگان جشنواره قلم زرین برگزار می‌شود، به برنامه آفرین روشنان و اساتید پیشکسوت تخصیص یابد؛ بنابراین تجلیل از استاد فرج‌الله سلحشور،‌ استاد عباسعلی براتی‌پور، استاد راضیه تجار و برخی دیگر از عزیزان در همین جهت صورت گرفت.

پرویز گفت: تجلیل از اساتید پیشکسوت عضو انجمن به عنوان بخش دوم جلسه تجلیل از برگزیدگان قلم زرین تلقی شد. این رویه تا امروز ادامه پیدا کرد تا اینکه امسال بنا شده از استاد پیشکسوت دیگری تجلیل شود. چند ماه پیش در هیات مدیره انجمن قلم، صحبت‌هایی مبنی بر این تجلیل انجام شده و بررسی‌هایی صورت گرفت. در ادامه اسامی دیگری مطرح شد و درنهایت مقرر شد از استاد غلامعلی حداد عادل تجلیل صورت گیرد.

* برخی نظرات مایه تعجب برای بنده و سایر اعضای هیات مدیره است

وی گفت: مطالبی که در این مورد منتشر شده، شاید کمی لازم باشد کنار گذاشته شود. برخی نظرات مایه تعجب برای بنده و سایر اعضای هیات مدیره است، چون این برنامه مستقل از جشنواره قلم زرین بوده و انتخاب یک چهره به خاطر فعالیت‌هایش طی یک سال موردنظر است. ما از پیشکسوت عضو انجمن قلم تجلیل می‌کنیم. از فعالیت‌های فرهنگی و ادبی در دوران گذشته تا روزی که مورد تجلیل قرار گرفته است. این اقدامات را بررسی می‌کنیم.

رئیس انجمن قلم بیان کرد: در ارتباط با جشنواره قلم زرین به عنوان برنامه روز قلم باید بگویم دبیر این جشنواره از میان کاندیداهایی که اعضای هیات مدیره انجمن مطرح می‌کنند، پس از گفت‌وگو و بحث انتخاب می‌شود. چند نکته مدنظر است؛ اول اینکه ما تلاش می‌کنیم برای هر دوره از یک چهره جدید به عنوان دبیر استفاده کنیم. برای این مسئله فوایدی می‌شناسیم و طبیعتا به لحاظ اجرایی با ورود یک چهره جدید کار را دنبال می‌کنیم. هر چند برای هیات مدیره مشکلاتی هم به همراه دارد، ازجمله ناآشنایی دبیر هر دوره با روال کاری که در جشنواره و مراسم تجلیل باید صورت گیرد.

* نقطه ابهامی در انتخاب آثار جشنواره و در تجلیل از چهره‌ پیشکسوت عضو انجمن وجود ندارد

به گفته وی هرچقدر هم تلاش کنیم از چهره‌هایی استفاده کنیم که تجارب بالا داشته باشند، باز جشنواره قلم زرین برای او یک جشنواره تازه بوده و طبعا ممکن است در برخی موارد اطلاع‌رسانی دقیق و لحظه به لحظه به دبیر هم صورت گیرد، اما به دلیل کمبود امکانات گاهی این اتفاق برای ما دشوار است.

پرویز بیان کرد: در دوره اخیر از میان کاندیداها، «رحیم مخدومی» به عنوان دبیر انتخاب شد که چهره انقلابی و دارای سوابق خوب در حوزه ادبیات داستانی و برگزاری برخی جشنواره‌ها بود و روال طبیعی انتخاب داوران، داوری آثار،‌ انتخاب آثار به خوبی انجام شد و امیدواریم در پایان با تدبیر دوستان، از برگزیدگان جشنواره تجلیل و بخش آفرین روشنان که به تجلیل از استاد غلامعلی حداد عادل اختصاص دارد، به خوبی انجام شود.

وی افزود: فکر می‌کنم نقطه ابهامی نه در انتخاب آثار جشنواره و نه در روال چهره‌ای که قرار است به عنوان پیشکسوت انجمن قلم در برنامه داشته باشیم، نخواهیم داشت.

* تجلیل از پیشکسوتان یک رویه پسندیده‌ای است که در انجمن قلم مدتی است پیگیری می‌شود

وی افزود: تجلیل از پیشکسوتان یک رویه پسندیده‌ای است که در انجمن قلم مدتی است پیگیری می‌شود. با آفرین روشنان مسیر را آغاز کردیم و با انتشار مجموعه‌های داستان و شعر ادامه داده‌ایم و امیدواریم پس از این هم موفق به تداوم باشیم. رویه انجمن قلم اکرام بزرگان و پیشکسوتان و احترام به نوقلمان و جوانان بوده و هست. به همین دلیل دو طرح انتشار آثار با وجود کمبود امکانات را پیگیر هستیم؛ اول تخصیص به پیشکسوتان و نوقلمان و دیگری چهره ادبی سال.

وی درباره چهره ادبی سال و اینکه آیا این عنوان در سال‌های گذشته هم استفاده می‌شده، گفت: ما چیزی به نام چهره ادبی سال در انجمن مصوب نکرده‌ایم و چنین عنوانی در هیات مدیره مطرح نبوده است. اما در دعوت‌نامه‌های آماده‌شده متاسفانه اختلالی رخ داده بود و عنوانی این‌چنین در آنها درج شده بود که بلافاصله اصلاح شد. حتی در جلسه هیات مدیره انجمن (نه در جلسه اخیر) در جلسه‌ای که تحت عنوان پیگیری اجرایی تشکیل شده، آقایان مخدومی برای بحث قلم زرین و پدرام پاک‌آیین نایب رئیس انجمن برای هماهنگی بحث آفرین روشنان انتخاب شدند، اما درنهایت دعوت‌نامه‌ها با امضای دبیر ارائه خواهد شد، چون به دلیل مشکلاتی که در سال‌های اخیر به واسطه کمبود امکانات داریم مجبور شدیم برنامه‌ها را درهم ادغام کنیم.

* حمایت ارشاد در سنوات گذشته از قلم زرین ۳۰ میلیون‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ تومان بوده است که طی سال‌ها افزایش نداشته است!

رئیس انجمن قلم گفت: برخی اتفاقاتی که رخ می‌دهد باید به فال نیک بگیریم، چون نشان می‌دهد در انجمن با وجود کمبود امکانات و قلت نفرات، مظلومانه تلاش می‌کنیم فعالیت‌های فرهنگی‌مان را تعطیل نکنیم و طبعا انجمن برای اطلاع‌رسانی و هماهنگی قبل و جلسات نیرو ندارد. ما با حداقل امکانات تلاش می‌کنیم و فعالیت فرهنگی انجمن تعطیل نخواهد شد. برخی ناهماهنگی‌های مشابه نظیر اتفاق اخیر به نوعی فریاد مظلومانه از ناحیه ماست؛‌چراکه نهادهای مربوطه موظف به حمایت از تشکل‌هایی نظیر انجمن قلم برای برگزاری بهتر برنامه‌ها و مراسمات هستند و این نیازمند بازتر بودن دست انجمن و تشکل‌های مشابه است.

وی گفت: ما هیچ بودجه رسمی از هیچ جایی دریافت نمی‌کنیم و کمک‌های موردی از نهادهایی مثل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور و گاهی وزارت ارشاد در حد بسیار اندک است. بد نیست اعلام کنم حمایت ارشاد در سنوات گذشته از قلم زرین ۳۰ میلیون‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ تومان بوده است که طی سال‌ها افزایش نداشته، در حالی که هزینه‌ها افزوده شده است. از سوی دیگر پس از پیگیری‌های مختلف برای بحث ۴۰ سالگی انقلاب، متاسفانه صرفا وعده اعطای ۱۵ میلیون‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ تومان داده شد که گاهی با حمایت‌های چندصد میلیونی از برخی جاها که ارشاد انجام می‌دهد، سازگاری ندارد. ما همیشه از گله‌گذاری پرهیز کرده‌ایم اما تذکر خوب است، گرچه بابت حمایت‌ها تشکر می‌کنیم اما فکر می‌کنم سطح این کمک‌ها باید متناسب با نوع فعالیت تنظیم شود و به گونه‌ای باشد که وظیفه نهادهای مربوطه را پوشش دهد.

* در انجمن وظیفه خود می‌دانیم به عنوان عضو پیشکسوت از استاد غلامعلی حدادعادل تجلیل کنیم

وی ادامه داد:‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ وظیفه دارم از دوستان نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور تشکر کنم، چون اگر کمک آنها نبود کسری جشنواره قلم زرین و سایر برنامه‌ها را نمی‌توانستیم تامین کنیم. از سوی دیگر دوستان حوزه هنری معمولا همدلانه همکاری کردند، اگرچه کمک مادی از ناحیه آنها صورت نگرفته، اما همدلی عزیزان برای ما ارزشمند بوده است.

* حداد عادل قبل از آنکه چهره سیاسی باشد یک چهره فرهنگی است

رئیس انجمن قلم در پایان گفت: انجمن قلم با حداقل امکانات در حال حرکت است و ناهماهنگی‌های این‌گونه اجتناب‌ناپذیر است، اما باید عنوان شود اگر قرار بود در سطح ملی از کسی مثل استاد غلامعلی حداد عادل تجلیل شود طبیعتا دامنه این تجلیل فراتر از چیزی می‌شد که ما الان در انجمن وظیفه خود می‌دانیم به عنوان عضو پیشکسوت از او تجلیل کنیم؛ قطعا تجلیلی که انجمن از چهره‌های فرهنگی می‌کند به معنای نفی یک حرکت ملی در جهت تجلیل از پیشکسوتان حوزه فرهنگ نخواهد بود. ما وظیفه خود را انجام می‌دهیم اما وظیفه دیگران هم هست؛ چراکه آقای حداد عادل قبل از آنکه چهره سیاسی باشد یک چهره فرهنگی هستند و به خاطر عضویت و حضور ایشان از روز اول در انجمن قلم و به واسطه فعالیت‌های فرهنگی که داشتند وظیفه داشتیم از ایشان تجلیل کنیم. این مسئله در هیات مدیره مصوب شد و صرفا انجام وظیفه برای تجلیل از یک چهره پیشکسوت بود و این تجلیل در حد مقدورات در سنوات آتی ادامه یابد.