رضا اسماعیلی

به نام خدا

____________________

بیوگرافی رضا اسماعیلی

( شاعر، پژوهشگر و منتقد ادبی)

____________________

درجه ۲ هنری

رضا اسماعیلی در ۲۴ مرداد ماه ۱۳۳۹ در محله هفت چنار تهران چشم به حقیقت هستی گشود. بعد از گذراندن تحصیلات ابتدایی و متوسطه، مدرک کارشناسی خود را در رشته علوم اجتماعی از دانشگاه علامه طباطبایی تهران دریافت کرد و سپس موفق به دریافت مدرک کارشناسی ارشد در رشته ادبیات فارسی گردید.

به خاطر سه دهه حضور فعال و تاثیر گذار در عرصه ادبیات انقلاب اسلامی، دفاع مقدس و ادب آیینی، در آبان ماه ۱۳۹۱ اولین برنامه «شب شاعر» که به همت موسسه فرهنگی، رسانه ای «اوج» برگزار گردید، به «نکوداشت» این شاعر انقلاب اختصاص یافت.

اسماعیلی در زندگی نامه خودنوشت خویش داستان گرایش به شعر و کشیده شدن به وادی ادبیات را چنین روایت می کند:

«…شاید هم نشینی و هم نفسی مادرم با «باباطاهر» و درک لحظه های ناب غربت و تنهایی او در دوران نوجوانی، مرا به سمت شاعری کشیده باشد. به همین خاطر سخت معتقدم که مادرم شاعرتر از من بود، هرچند که به ظاهر شعری از خود به یادگار نگذاشت، جز یاد و خاطره ای سبز و ماندگار. به زعم من، زیباترین شعر او، زندگی آمیخته با صبر، قناعت و نجابتش بود که این سرودۀ انسانی از هر سرودۀ دیگری زیباتر و دلنشین تر بود.آشنایی و پیوند من با شعر در فصل نوجوانی اتفاق افتاد، در سیزده سالگی. آری، در فصل پر رمز و راز نوجوانی بود که من و الهۀ شعر مثل دو یار دبستانی در سایه – روشن خلسه ای ناگهانی با هم ملاقات کردیم. محصول این ملاقات، دوستی و پیوندی صمیمی و ناگسستنی میان من دل شده با آن حادثه سپید است که تا به امروز ادامه دارد. در اینجا وظیفۀ خود می دانم که به حُکم حق شناسی و سپاس، یادی از استاد بزرگوارم  زنده یاد مشفق کاشانی بکنم که به واسطۀ عنایت الهی، همواره سایۀ پر مهرشان بر سرم بود و من از آغاز همراهی با این قافله تا آخرین روزهای حیات آن عزیز سفرکرده، از محضرشان بسیار آموختم.»

از این شاعر انقلاب، علاوه بر چاپ و انتشار صدها مقاله در مطبوعات، نشریات و ماهنامه های تخصصی ادبی کشور، تا کنون بیش از ۴۴ عنوان مجموعه شعر و رساله تحقیقی چاپ و منتشر شده است که بعضی از این رساله های تحقیقی – رفتارشناسی ادبی و شعر مفهومی – به عنوان کتاب دانشگاهی در دانشکده های ادبیات مورد استفاده دانشجویان قرار گرفته است. اسماعیلی همچنین از پژوهشگران فعال حوزه ادبیات دینی و آیینی است و از وی تا کنون مقالات، مصاحبه ها و یادداشت های فراوانی با موضوع ادبیات آیینی در مطبوعات و خبرگزاری ها چاپ و منتشر شده است.

دبیری و داوری جشنواره های ادبی کشوری و دانشجویی، از دیگر فعالیت های اسماعیلی در طول سال های گذشته بوده است. جشنواره هایی که به تربیت و پالایش شعر جوان اختصاص داشته است. تاسیس جایزه ادبی «طاهره صفارزاده» یکی دیگر از فعالیت های این شاعر انقلاب است. وی در حال حاضر عضو هیات مدیره انجمن قلم ایران و از موسسین انجمن شاعران انقلاب و دفاع مقدس می باشد.

وی در طول چهار دهه گذشته،  شاعر برگزیده بسیاری از جشنواره ها و کنگره های ادبی کشور نیز بوده است که به بخشی از آنها اشاره می شود:

۱ –  شاعر برگزیده کنگره های شعر دفاع مقدس در طول هشت سال جنگ تحمیلی

۲ – شاعر برگزیده جشنواره بین المللی شعر فجر

۳ – شاعر برگزیده پایداری توسط جمعیت دفاع از ملت فلسطین و اعزام به لبنان و سوریه جهت شرکت در همایش ادبی شاعران پایداری

۴ – شاعر برگزیده انقلاب جهت اعزام به هند جهت شرکت در همایش ادبی بزرگداشت ارتحال حضرت امام (ره).

۵ – سفر علمی – فرهنگی به هند جهت ارائه مقاله در سمینار بیدل شناسی (۲۵ مهر تا ۳ آبان ۹۱)

۷ – برگزیده اول بخش «تالیف» سومین جشنواره بین المللی رضوی و انتخاب مجموعه شعر «کبوترانه بخوان آسمان هشتم را» به عنوان مجموعه شعر برگزیده رضوی.

۸ – برگزیده اول بخش «نقد» اولین جشنواره فصلی مطبوعات کشور

۹ – تاسیس جایزه ادبی «طاهره صفارزاده» و دبیری این جایزه.

۱۰ – دبیر اولین همایش ملی استاد مشفق کاشانی (دی ماه ۹۴، حوزه هنری).

۱۱ – دبیر نشست های شاعران فارسی زبان با عنوان «ضیافت همزبانی» در خبرگزاری تسنیم.

وی علاوه بر سرایش شعر، تحقیق، تالیف و فعالیت های مطبوعاتی، در چهار دهه گذشته مسئولیت های دیگری نیز داشته است که از آن میان می توان به موارد زیر اشاره کرد:

۱ – سردبیری مجله دانش آموزی «امید اسلام»

۲ – دبیر سرویس شعر و ادب مجلات شاهد

۳ – عضو هیات مدیره انجمن قلم ایران

۴ – دبیر سومین و یازدهمین جشنواره کتاب سال «قلم زرین» انجمن قلم ایران

۵ –  داور جشنواره بین المللی شعر فجر

۶ – عضو هیات موسس انجمن شاعران انقلاب و دفاع مقدس

۷ – دبیر و داور بخش شعر جشنواره کتاب سال دفاع مقدس

۸ – همکاری افتخاری با شورایشعر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی (تعدادی از سروده های اسماعیلی به صورت ترانه توسط خوانندگانی چون: سراج، بهادری، خاوری، مهدی یغمایی، حسین زمان، قاسم رفعتی و … اجرا و از صدا و سیمای جمهوری اسلامی پخش گردیده است.)

۹ – دبیر ادبی اولین جشنواره بزرگ فرهنگ عاشورا
۱۰ – دبیر بخش شعر جشنواره ملی سرو( چهل سالگی انقلاب)
۱۱ – عضو شورای عالی شعر سازمان بسیج هنرمندان
۱۲ – دبیر جشنواره های دانشجویی شعر و داستان دانشگاه های علوم پزشکی سراسر کشور
۱۳ – داور جشنواره کتاب سال رضوی
۱۴ – عضو شورای سیاست گذاری و کمیته علمی کنگره شعر مقاومت بین الملل اسلامی
۱۵ – عضو شورای سیاست گذاری و کمیته علمی کتاب سال عاشورا
۱۶ – دبیر علمی کنگره شعر شهدای علمی
۱۷ – مُدرّس کارگاه های آموزشی کانون های ادبی دانشگاه های علوم پزشکی
۱۸ – دبیر بخش شعر ماهنامه «اقلیم نقد»
۱۹ – مسئولیت کانون ها و انجمن های ادبی فرهنگسراها و خانه های فرهنگ وابسته به سازمان فرهنگی، هنری شهرداری تهران
۲۰ – نگارش و چاپ صدها مقاله تحقیقی در حوزه نقد و بررسی ادبیات معاصر و شعر آیینی.
۲۱ – همکاری با سایت شاعران فارسی زبان

_____________________________
¤ عناوین رساله های تحقیقی (نقد و پژوهش):
_____________________________

۱ – رفتارشناسی ادبی و شعر مفهومی / هزاره ققنوس
۲ – «این بانگ آزادی»، کلیات استاد حمید سبزواری در چهار مجلد با همکاری حسین اسرافیلی و محدثی خراسانی
۳ – شناخت نامه طاهره صفارزاده / سوره مهر
۴ – از کلاغ تا کبوتر (نقد و بررسی شعر معاصر) / رسانه اردیبهشت
۵ – صدای مخملی شعر / انتشارات روزنامه جام جم
۶ – تذکره ادبی خلوت انس(سه مجلد)، با همکاری استاد مشفق کاشانی / ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۱ / انتشارات روزنامه اطلاعات
۷ – از آب تا آفتاب (مجموعه مقالات ادبی) / انجمن قلم
۸ – از واژه تا فریاد (مصاحبه با شاعران پایداری، جلد اول) / روایت فتح
۹ – از پایداری تا پرواز (مصاحبه با شاعران پایداری، جلد دوم) / روایت فتح
۱۰ – تفسیر طوفان(مصاحبه با شاعران پایداری، جلد سوم) / روایت فتح
۱۱ – نیما را دوباره بشناسیم / جام جم

_____________
دفترهای شعر منتشر شده:
_____________
¤ حنجره سرخ عشق ( ۱۳۷۶ – حوزه هنری )
¤ نی نامه / مثنوی (۱۳۷۶)
¤ گزیده ادبیات معاصر، شماره ۶ ( چاپ اول ۱۳۷۸ – چاپ دوم ۱۳۷۸ – نیستان )
¤ بر آستان جانان ( ۱۳۸۱ – انتشارات اطلاعات )
¤ آسمانی ها ( ۱۳۸۱ – پازینه )
¤ عاشقانه های شرقی ( چاپ اول ۱۳۸۴ هزاره ققنوس – چاپ دوم ۱۳۸۸ – هنر رسانه اردیبهشت )
¤ از جنس باران ( ۱۳۸۴ – عروج )
¤ عاشقانه های سرخ ( ۱۳۸۴ – نشر شاهد )
¤ بوی گل در می زند / مجموعه شعر ویژه نوجوانان ( ۱۳۸۶ – انتشارات سپیده ، اطلاعات )
¤ این مریم همیشه – چاپ سوم ( ۱۳۸۶ – تکا )
¤ ملکوت کلمات ( ۱۳۹۰ – انجمن قلم ایران )
¤ آب، بابا … آزادی ( ۱۳۹۰ – انجمن قلم ایران )
¤ لهجه شرقی عشق ( ۱۳۹۰ – انجمن قلم ایران )
¤ مجموعه شعر عاشورایی « ناگهان دریا » ( چاپ اول ۱۳۹۱ – چاپ دوم ۱۳۹۲ – تجلی مهر )
¤ مجموعه شعر رضوی « کبوترانه بخوان آسمان هشتم را » ( ۱۳۹۱ – سخن گستر )
¤ مجموعه شعر عاشورایی «سلام بر عاشورا» (چاپ اول ۱۳۹۳ – چاپ دوم ۱۳۹۴- انتشارات اطلاعات)
¤ مجموعه شعر سپید «سمت روشن دنیا» (چاپ اول ۱۳۹۵ – هنر رسانه اردیبهشت)
¤ مجموعه شعر مقاومت و پایداری «بر بال ققنوس» (چاپ اول ۱۳۹۷، انتشارات باغ موزه دفاع مقدس)
¤ مجموعه شعر انتظار «سحرنامه» (چاپ اول ۱۳۹۸، ناشر: موسسه فرهنگی موعود)