سلحشور، در برابر انفجار فرهنگی جامعه ایستاد

رضا رسولی: نخستین خاطره من از مرحوم فرج الله سلحشور باز می‌گردد به دوره‌ای که ایشان و دوستان هیئت اسلامی هنرمندان تلاش می‌کردند که با برگزاری جلسات هیئت یک همگرایی ایجاد کنند و هنرمندان ارزشی و مومن را دور هم جمع کنند و علاوه بر انسجام درون سازمانی فضایی ایجاد کنند تا مبانی تئوریک هنر اسلامی تبیین شود.

اولین باری که او را دیدم در مسجد الجواد تهران بود. آن موقع آقای میرسلیم، وزیر ارشاد بود و بعد از نماز مغرب و عشاء در مسجد جلسه‌ هیئت آنجا برگزار شد. آقای میرسلیم هم درباره سوره شعراء صحبت کردند درحقیقت آقای سلحشور هم به نوعی هماهنگ کننده جمع و جلسه بودند.

دیدار دومی که من با مرحوم سلحشور داشتم زمانی بود که در ستاد اقامه نماز مشغول به فعالیت بودم و آقای سلحشور در دوره دوم خرداد مهمان آقای قرائتی بود. او برای بحث پیرامون مباحثی در خصوص تولید آثار دینی و ارزشی چه بسا درباره تولید اثری برای نماز به این جلسه آمده بود.

آن موقع دوم خرداد بود و فضای خاص فرهنگی بر کشور حاکم بود. ما به همراه آقای سلحشور موقع نهار منتظر بودیم تا غذا بیاورند که شروع به صحبت کردن و گفتند که اتفاقات فرهنگی مثل یک بمب می‌ماند و تا این بمب در خانه خود آدم نیفتد و بلایی سر خود آدم نیاید آدم متوجه نمی شود اما ممکن است یک انفجاری پیرامونش رخ داده و چه بسا آسیب‌های آن به خود فرد و یا خانواده فرد برسد. آقای سلحشور آن زمان گفت الان هم انگار این بمب‌ها در خانه ما رخ داده و اتفاقات بد فرهنگی پیرامون ما رخ داده و حرفش این بود که باید تلاش کنیم که آثار ارزشی و دینی و اعتقادی تولید کنیم تا مخاطبین از آن بهره ببرند.

دیدار بعدی که خدمت ایشان بودیم در روز هنر اسلامی و در دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران بود که ایشان و چندین نفر از چهره‌های شاخص هنرهای اسلامی از جمله سید مسعود شجاعی طباطبایی مورد تقدیر قرار گرفتند.

در همان زمان بود که از طرف سازمان بسیج هنرمندان بعد از جلسه میزگرد هنر اسلامی و انقلابی تشکیل شد که این جلسه با حضور آقایان سلحشور و نادر طالب زاده برگزار شد و بنده هم به عنوان کارشناس مجری در خدمت دوستان بودم.

آقای سلحشور آنجا هم مباحث بسیار خوبی پیرامون اقتضائات هنر انقلابی و هنر اسلامی و روحیه جهادی هنرمندان برای تولید هنر اسلامی در دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران و در حضور هنرمندان بسیجی و در روز هنر اسلامی مطرح کردند.

آخرین دیداری هم که من با آقای سلحشور داشتم قریب به ۲ سال قبل بود وقتی تعدادی از هنرمندان مصری از جمله چند سینماگر آنها برای دیدار به ایران آمده بودند ما در قالب بحث اتحادیه هنرمندان جهان اسلامی میزبان این هنرمندان مصری بودیم.

آنها خیلی علاقه‌مند بودند که کارگردان و بازیگران سریال “حضرت یوسف” را ببینند. به همین دلیل بود که ما رفتیم به مؤسسه‌ای که آقای سلحشور کارهای تولیدی‌ خود را آنجا انجام می‌داد که درنهایت این دیدار صورت گرفت. وقتی رسیدیم به مؤسسه آقای سلحشور هنوز نرسیده بودند و ما منتظر شدیم و به محض ورود آقای سلحشور مصری‌ها خیلی ابراز علاقه و اشتیاق کردند و خیلی گرم احوالپرسی کردن و آقای سلحشور هم گرم و مهربان و صمیمی و انگار که سال‌ها است که آنها را می‌شناسد با آنها برخورد کرد.

سپس به اتاق آقای سلحشور رفتیم رفتیم و مذاکراتی صورت گرفت در آن مذاکرات هنرمندان مصری درباره سریال حضرت یوسف پرسیدند و درباره فرایند ساخت و موضوعات فنی و همه اتفاقات هنری و حرفه‌ای که مربوط به سریال بود و آقای سلحشور هم خیلی با حوصله و صبوری و جذاب توضیحات لازم را دادند.

بحث سریال حضرت موسی(ع) مطرح شد و ایشان خیلی پر انرژی درباره ساخت حضرت موسی صحبت می کرد. البته اگر اشتباه نکنم همه یا بخش اعظمی از کارهای نگارشی سریال انجام شده بود و چون سریال عظیمی بود از لحاظ تاریخی نیاز بود که تامین اعتبار مالی شود. او خیلی ابراز امیدواری می کرد که اعتبار مالی‌ آن فراهم شود تا بتواند این سریال را بسازد.

بعد از جلسه هم با تک تک دوستان عکس یادگاری انداختند و برای من خیلی جالب بود خوب بالاخره آقای سلحشور علاوه بر سابقه قدیمی در هنر انقلاب که تقریباً به بلندای خود انقلاب است به دلیل ساخت آثار فاخر همانند سریال حضرت یوسف که به گفته خودشان در بیش از ۵۰ کشور دنیا به نمایش درآمده بود یک چهره ملی بودند.

چه بسا افراد فراوانی که به این جایگاه برسند ناخواسته دچار فخر و تفاخر و غرور می‌شوند که شاید خیلی افراد بعدها احترام و ادب لازم را نگذراند و از موضع برتری صحبت کنند ولی اینقدر آقای سلحشور مؤدب و متواضع بودند که خیلی با ادب و عشق و احترام ما و گروه مصری را بدرقه کردند.

دیدار ماقبل آخر هم دیدار و تصویری که من از ایشان دارم به جشنواره قلم زرین دوره قبل بر می‌گردد ما در هیئت مدیره انجمن قلم ایران تصویب کردیم که از آقای سلحشور که عضو انجمن قلم بود و آن روزها دوران بیماری‌ خود را سپری می‌کرد تقدیر و تشکر شود.

اختتامیه جشنواره قلم که در حوزه هنری برگزار شد در واقع پایگاه آغازین فعالیت‌های هنری آقای سلحشور بود. بر این اساس این اتفاق افتاد و از ایشان دعوت کردیم و چند تا از نهادهای فرهنگی انقلابی از جمله حوزه هنری و صدا و سیما و مجمع ناشران انقلاب اسلامی هم با هدایا و لوح های تقدیر آمدند و در آن جلسه که آخرین دیدار من با آقای سلحشور بود از ایشان تقدیر تشکر شد.

در آن جلسه دو چیز برای من خیلی به یادماندنی و خاطره‌انگیز بود. نخست آن شکوه رفتاری ایشان و دیدگاه و نگاه او و پایمردی فرج الله سلحشور بر موضع انقلابی خود و تاکید بر ترویج و توسعه هنر دینی و انقلابی که به صراحت در صحبت‌های خود در اختتامیه قلم زرین بیان کردند و دوم گردش عجیب روزگار و زمانه که تقدیر انسان به گونه مختلف رقم می‌خورد.

آقای سلحشور به لحاظ فیزیک خیلی سرپا، پر انرژی قدرتمند بودند و راه رفتن و حرکات او به لحاظ کلامی یک صدای پر طنین با شکوه و دکلمه ایشان را ما هنوز در یکی از سرودها را فراموش نکردیم که خیلی پر انرژی اما در آن جلسه فرج الله سلحشور تنومند و پرانرژی پرقدرت نحیف و ضعیف شده بود و بیماری بر وجود ایشان سایه انداخته بود. روحش شاد.

* نویسنده و عضو هیات مدیره انجمن قلم ایران