شورای عالی کتاب رسانه ملی چه وظیفه‌ای دارد و بناست چه کند؟

خبرگزاری مهر _ گروه فرهنگ و اندیشه: شورای عالی کتاب رسانه ملی به‌تازگی و طی چندماه گذشته در سازمان صدا و سیما تشکیل شده و جمعی از چهره‌های حوزه کتاب و فرهنگ در آن گرد هم آمده‌اند اما تا به حال اطلاعات زیادی درباره این‌شورا و فعالیت‌هایش منتشر نشده است. طبق شنیده‌ها، علیرضا مختارپور دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، میثم نیلی مدیرعامل مجمع ناشران انقلاب اسلامی، علی‌محمد مودب شاعر و مدیرعامل موسسه شهرستان ادب، محسن پرویز نویسنده و رئیس انجمن قلم ایران و شش‌تن دیگر عضو این‌شورا هستند.

در گفتگویی که در ادامه می‌آید، با محسن پرویز یکی از اعضای شورای عالی کتاب رسانه ملی گپ و گفتی داشتیم تا درباره فعالیت‌ها و اهداف این‌شورا صحبت کنیم. همچنین تلاش داریم با دیگر اعضای این‌شورا به‌خاطر اهمیتی که مساله موردنظر دارد، گفتگوهایی داشته باشیم تا زوایای فعالیت این‌شورا بیشتر مشخص شود.

پرویز در پاسخ به این‌سوال که این‌شورا با شورای پیشینی که در سال‌های گذشته در سازمان صدا و سیما تحت عنوان شورای کتاب تشکیل شده بود، چه تفاوتی دارد گفت: شورایی که در گذشته برای بحث کتاب در صدا و سیما تشکیل شده بود، بحث جدا و مستقلی دارد. اما در سیستم جدید و برای تشکیل شورای عالی‌ که مورد اشاره شماست، دعوت جدیدی از چندتن از کارشناسان حوزه کتاب به عمل آمد تا در جلسه‌ای با حضور رئیس سازمان صدا و سیما، درباره بحث کلی حوزه کتاب و کتابخوانی بحث و گفتگو کنند و تصمیم‌گیری‌های کلانی در این‌زمینه انجام شود.

وی در ادامه گفت: البته بد نیست این‌تذکر را بدهم که نکاتی که مطرح می‌کنم، دربردارنده اطلاعات خودم هستند و من سخنگوی کسی یا گروهی نیستم. بنابراین فکر می‌کنم اگر لازم باشد اطلاعات رسمی و جدیدی درباره این‌مساله منتشر شود، قاعدتاً از جانب دوستان صدا وسیما باشد. بنابراین نکاتی که می‌گویم، براساس اطلاعات و دانسته‌های خود است.

رئیس انجمن قلم در ادامه گفت: در جلسه‌ای که اعضای شورای عالی کتاب با رئیس رسانه ملی داشتند، معاونان سازمان صدا و سیما هم حضور داشتند و بحث مهمی که وسط گذاشته شد، اهمیت پرداختن به حوزه کتاب و کتابخوانی بود. اما نکته برجسته‌ای که به‌نظرم رئیس سازمان صدا و سیما در آن‌جلسه مطرح کرد، این بود که بحث رونق کتاب و کتابخوانی، در کنار این‌که ماموریت اصلی برخی نهادها مثل وزارت ارشاد، نهاد کتابخانه‌های عمومی یا کتابخانه ملی است، و نهادهایی کار کتاب را به‌عنوان ماموریت اصلی خود دارند، صدا و سیما هم بحث کتاب را یکی از موضوعات اصلی خود می‌داند. به‌نظرم این‌نکته در سخنان آقای علی عسگری حائز اهمیت است. چون صدا و سیما اگر بخواهد در زمینه‌هایی که وظیفه اصلی‌اش نیستند و مربوط به سازمان‌های دیگر هستند، وارد شود، کارها را به شکل مشارکتی انجام می‌دهد؛ یا این‌که باید ماموریتی از بیرون به این‌سازمان محول شود. اما درباره اموری که وظیفه اصلی این‌سازمان هستند، از طرف خود سازمان مذکور برنامه‌ریزی‌هایی صورت می‌گیرد. در مجموع، به‌نظرم طرح این‌مساله از سوی ریاست سازمان صدا و سیما، امیدوارکننده و مثبت بود.

پرویز همچنین در پاسخ به این‌سوال که شورای عالی کتاب صدا و سیما بناست به چه اموری بپردازد، گفت: از نظر شخص من حوزه کتابخوانی جزو حوزه‌های زیربنایی است که مسئولان کشور باید به آن بپردازند. اما متاسفانه خیلی‌وقت است که نسبت به این‌ماجرا غفلت شده است. پس از انقلاب اسلامی که مدعی هستیم یک انقلاب فرهنگی است، باید به این‌حوزه توجه بیشتری در برنامه‌ریزی می‌شد اما این‌اتفاق ضعیف افتاده و خیلی از مسئولان نسبت به آن بی‌توجه هستند. درست است که در زمینه کتاب و کتابخوانی، اتفاقات مثبت و خوب زیادی رخ داده اما این‌اتفاقات، محصول برنامه‌ریزی درازمدت نهادهای تصمیم‌گیرنده و سیاست‌گذار نبوده است. مثلاً در برخی برنامه‌های پنج‌ساله‌ که دقیق شویم، می‌بینیم سهم حوزه کتاب و کتابخوانی، به سختی به یک بند می‌رسد.

وی افزود: دغدغه‌های شورای عالی کتاب صدا و سیما، از جنس چنین‌دغدغه‌هایی هستند؛ تعیین ماموریت، برنامه‌ریزی و سپردن کار به مهره اجرایی. آن‌طور که در جلسه با رئیس سازمان صدا و سیما مطرح کردیم، توقع‌مان از این‌سازمان این است که در برنامه‌های کلان صدا و سیما، برنامه‌ریزی، وقت‌گذاشتن اصلی و اولیه برای این‌ماموریت در همه زیرمجموعه‌ها انجام شود. به این‌معنی که وقتی برنامه‌ای تدوین می‌شود و بودجه‌ای برای سال آینده در نظر گرفته می‌شود، حتماً بخشی برای رونق کتاب و کتابخوانی منظور شود.

این‌عضو شورای عالی کتاب رسانه ملی در ادامه گفت: به‌نظرم، کتابخوانی مفهوم و رفتاری است که می‌تواند در همه برنامه‌های صدا و سیما نفوذ داشته باشد؛ اعم از این‌که گفتگومحور باشند، تحلیلی، سرگرم‌کننده، مسابقه یا فیلم و سریال باشند. در همه این‌برنامه‌ها، قاعدتاً کتاب باید نقش اصلی و اساسی را داشته باشد. صدا و سیما با امکاناتی که دارد، باید به نهادینه‌شدن کتابخوانی در جامعه کمک کند تا بچه‌ها و کودکان این‌جامعه از کودکی با کتاب انس بگیرند و وضعیت از حالت فعلی، بهتر شود.

پرویز در پایان گفت: ما تا به حال رشدهایی در زمینه کتاب و کتابخوانی در کشور داشته‌ایم و رشدمان بد نبوده است. رشد مطالعه به مراتب بهتر بوده که شاید یک‌دلیلش این باشد که پس از انقلاب، عده زیادی از مردم ایران باسواد شدند. اما فکر می‌کنم وضعیت فعلی کتاب و کتابخوانی، می‌تواند خیلی بهتر از وضع موجود شود. در جلسات شورای عالی کتاب صدا و سیما، روی این‌مساله و چنین‌مسائلی بحث می‌شود و بیشتر هدف اعضا هم این بود که انسجامی به فعالیت‌هایی که پیش‌تر در این‌زمینه انجام شده بدهند.