مسلم ناصری در گفتگو با میزان: «باغ طوطی» یک کار داستانی است/ می‌خواستم خواننده را با شخصیتی تاریخی آشنا کنم

مسلم ناصری که در «باغ طوطی» به زندگی شخصیتی تاریخی پرداخته است در گفتگو با خبرنگار گروه فرهنگی خبرگزاری میزان، نوع نگاهش به این فرد را تشریح کرده و به تشریح ویژگی‌های این کتاب پرداخته است.

میزان-این کتاب چه موضوعی دارد؟

یک رمان تاریخی درباره یک نوجوان ایرانی است که در ابتدایی که مسلمانان به ایران حمله می‌کنند، به دست اعراب اسیر و به کوفه برده می‌شود.

وی به دست یک زن عرب خریده می‌شود و با اختلافات ایرانی‌هایی که مهاجرت کرده‌اند و عرب‌ها، زندگی نوجوانی که اسمش هم تغییر کرده، با ورود خلیفه جدید که حضرت امیر علیه السلام است، دستخوش دگرگونی‌هایی می‌شود. وی در آغاز امام را نمی‌پذیرد، اما با آشنایی با حضرت و بازگردانده شدن اسم این فرد، رابطه دوستانه‌ای شکل می‌گیرد.

میزان-هدفتان از نگارش کتاب چه بود؟

داستان باید در آغاز خوشایند خواننده باشد و من در «باغ طوطی» می‌خواستم لحظاتی خواننده را با یک شخصیت که از دیدگاه من آدم متفاوتی بوده آشنا کنم؛ زندگی‌اش را تجربه کند و در پایان همچون خودم، حس کند که دوستش دارد.

میزان-برای پرداختن به شخصیتی تاریخی از چه زبانی استفاده کرده‌اید؟

زبان اثر زبان تاریخی نیست، ولی ماجرا به دوره‌ای تاریخی باز می‌گردد. این کتاب زبانی امروزی دارد که اصطلاحات و نوع نگاه تاریخی در آن است، ولی با زبان داستان.

میزان-برای نگارش این کتاب چقدر پژوهش کردید؟ به چه جزئیاتی پرداختید؟

برای نگارش کتاب ۲۳۰ صفحه‌ای بیش از چند هزار صفحه مطالعه داشته‌ام، اینکه اعراب آن زمان چه سنت‌هایی داشته‌اند، حتی خرما‌هایی که در آن شهر بوده، نوع گل‌های منطقه، سیر خانه‌سازی، غذا‌ها و نوع زیست مردم آن زمان توجه کنم و تک تک جزئیات آن منبع دارد. یعنی مخاطب با مطالعه کتاب حتی می‌فهمد که چه نوع خرما‌هایی در کوفه بوده، برای چه غذا‌هایی استفاده می‌شده محله‌ها، آبگیرها، راسته‌ها و بازار‌ها کاملا واقعی است که از منابع جغرافیایی و تاریخی استخراج شده است.

گزاره‌های تاریخی که اعراب به غیرعرب‌ها داشته‌اند مثل اینکه عرب‌ها به ایرانی‌ها زن نمی‌دادند و نوع نگرش و حکومت‌داری‌شان است، به همان شکل در کتاب آمده است.

میزان-آیا این کتاب را با توجه به پژوهش‌هایی که به آن اشاره کردید می‌توان، اثری مستند دانست؟

به هیچ عنوان، «باغ طوطی» یک کار داستانی است، چون کار تاریخی مثل ساختمانی است که آجرهایش را پایین ریخته‌ایم و بنایی دیگر بنا کرده‌ایم. در یک اثر تاریخی اگر اطلاعات کافی نداشته باشیم نمی‌توانیم حدس بزنیم که هر بخش اشاره به چه مطلبی است، اما در داستان این موضوع جا می‌افتد یعنی داشتن اطلاعات صرفا برای اطلاعات بیشتر است وگرنه جریان داستان همه چیز را تشریح می‌کند.

میزان-نگارش این کتاب چقدر ضرورت داشت؟

خیلی، جامعه ما جامعه‌ای است که بین ایرانیت و اسلامیت در تلاطم است و این کتاب قصد دارد به مخاطب بگوید تعارض به آن معنایی که بین ایرانیت و اسلامیت قائل می‌شویم، وجود ندارد. برای کسی که به دنبال حقیقت است، سرزمین اهمیتی ندارد و وقتی میثم حقیقت را در حضرت علی علیه السلام که خلیفه عرب است، پیدا می‌کند، تمام گذشته را فراموش می‌کند، چون هر دو در راستای یک حقیقت و راستی انکارناپذیر قرار می‌گیرند.

میزان-بازخورد مخاطب چطور بود؟

خیلی خوب بود، از سال پیش که این کتاب چاپ شد تا کنون شش بار تجدید چاپ شده و خوانندگان کتاب تماس‌های زیادی می‌گیرند و می‌گویند اثر متفاوتی را خوانده‌اند. «باغ طوطی» چندی پیش هم، کتاب برگزیده سبک زندگی شد.

میزان-عنوان کتاب چطور انتخاب شد؟

این عنوان از بخش از کتاب گرفته شده است. در بخشی از کتاب ابن زیاد به مسلمان می‌گوید، شما طوطی هستید و هر چه حضرت علی علیه السلام گفته را تکرار می‌کنید که مسلمان در جواب می‌گوید نه، ما باغستانی بودیم که طوطی‌هایی در آن بوده‌اند حال اگر باغستان نمی‌خواهد باشد، طوطی هم نباشد بهتر است. چون «باغ طوطی» ترکیب زیبایی بوده من دوست داشتم و در کتاب آوردم.