مولفان ادبیات دفاع مقدس/ ابراهیم حسن‌بیگی نویسنده‌ای که دست عناصر «کومله» را در دهه ۶۰ رو کرد

به گزارش خبرنگار کتاب و ادبیات خبرگزاری فارس، ابراهیم حسن بیگی نویسنده‌ای که قلمش در مسیر داستان و رمان چرخیده، سال‌ها در تهران بعدها به کیش مهاجرت کرد. البته سال‌ها پیش معل می‌کرده و از اهالی آموزش و پرورش است، او اول خرداد سال ۱۳۳۶ در روستای خواجه نفس از توابع بندر ترکمن در استان گلستان به دنیا آمد. پدرش خیاط دوره‌گردی بود که در سال ۱۳۲۵ از گرگان به ترکمن‌صحرا مهاجرت می‌کند و ۲۰ سال بعد به بندر ترکمن کوچ می‌کند. حسن بیگی در دبستان هدایت و دبیرستان مختوم قلی بندر ترکمن درس می‌خواند، سپس دیپلم ریاضی خود را از دبیرستان استرآبادی گرگان می‌گیرد. سال ۵۶ به خدمت سربازی اعزام می‌شود و با اوج‌گیری انقلاب اسلا می‌در سال ۵۷ از سربازی فرار می‌کند و به‌ صف انقلابیون می‌پیوندد.

نوشتن و داستان‌نویسی را سال ۵۹ آغاز کرد و با شروع جنگ تحمیلی به کردستان رفته و از آن پس اغلب آثار او حال و هوای دفاع مقدسی به خود می‌گیرد. اولین کتابش در سال ۶۷ منتشر می‌شود.

حسن‌بیگی کتاب‌های متعددی تالیف کرد، برای گروه سنی کودک و بزرگسال آثاری را نوشت که در سال‌های اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته است. «عکس روی درخت» شامل گزیده‌ای از داستان‌های وی برای گروه‌های سنی کودک و نوجوان است. «عکس روی درخت» ۱۵ داستان با مضامین اجتماعی، انقلاب و دفاع مقدس است. «استوار ایوبی»، «عروسک شکسته»، «اسب سفید خال دار»، «آژیر قرمز»، «درس آخر»، «میرزا» و «شش تن، یک فریاد» از جمله عناوین این داستان‌ها هستند.

چته‌ها نمایانگر اوج سنگدلی عناصر کومله

آنچه ابراهیم حسن‌بیگی را در میان نخستین داستان‌نویسان دفاع مقدس بلندآوازه کرد و نام او را در کنار پرفروش‌ترین نویسندگان این حوزه نشاند، مجموعه «چته‌ها» بود که در این مجموعه، اوج شقاوت و سنگدلی عناصر جدایی‌طلب «کومله» را نشان می‌داد.

حسن‌بیگی در آن کتاب که حافظه کتابخوانان امروز ما آن را سخت به یاد خواهد آورد، داستان‌هایی از ذبح مظلومانه رزمندگان جان بر کف و انتقام ظالمانه از مردم بی‌گناه و غیور کرد به خاطر حمایت از نظام مقدس جمهوری اسلا می‌نوشته و منتشر کرده که در زمان خود، کم‌تر نویسنده‌ای به آن می‌پرداخت؛ چرا که جزو حقایق تلخ و دهشتناک دفاع مقدس بود و خواندن این داستان‌ها، موجی از نفرت عمو می‌علیه عناصر خودفروخته کومله به وجود می‌آورد.

در یکی از قصه‌های مجموعه داستان «چته‌ها» با پدری مواجهیم که برای دیدن فرزند اسیرش به محدوده تحت تصرف عناصر کومله می‌رود و برای جوانش لباس‌های نو می‌برد. آن‌ها لباس‌ها را از پدر آن سرباز می‌گیرند و اجازه دیدار او و فرزندش را نمی‌دهند. بعد از دقایقی، یک بقچه به او می‌دهند و می‌گویند که این لباس‌های کهنه فرزند توست. مرد به خیال این‌که لباس‌ها را برای مادر آن سرباز می‌برد و او را با بوی پیرهن فرزندش قدری آرام می‌کند، از دیدار با پسر سربازش صرف‌نظر می‌کند، اما وقتی از آن‌جا دور می‌شود، متوجه می‌شود که از بقچه خون می‌چکد. سر بریده فرزند در میان پارچه‌های رنگارنگ پیچیده شده است.

کتاب تحسین شده «اشکانه»

اما اثر دیگر، که خود حسن بیگی آن را تکنیکی‌ترین اثر خود می‌داند «اشکانه» است. حسن‌بیگی می‌گوید: سعی کردم با استفاده از عناصر مدرن داستان‌نویسی اثری ارائه کنم که خواننده را جذب کند و خوشبختانه بر اساس بازخودهایی که گرفته‌ام، اشکانه را اثری نسبتا موفق می‌دانم که در سال ۱۳۸۵ نیز به عنوان یکی از آثار برگزیده کتاب سال دفاع مقدس معرفی شد. رمان «اشکانه» با موضوع اجتماعی و پس زمینه‌هایی از زندگی ایثارگران و جانبازان در سال‌های بعد از جنگ تحمیلی، توسط انتشارات قدیانی نوشت شده است.

توجه نویسنده دفاع مقدس به شخصیت‌های تاریخ اسلام

اما اثر دیگری که حسن‌بیگی را جهانی کرد رمان «محمد (ص)» است، که به عربی، فرانسوی و انگلیسی ترجمه شده است. اثری که به زندگی پیامبر(ص) می‌پردازد، کتاب‌های او تاکنون در بازارهای بین المللی و در کشورهایی مثل عربستان، مالزی، ترکیه و انگلستان منتشر شده است.

این نویسنده اما در مصاحبه‌ای به انتشار رمان «محمد(ص)» اشاره کرده و می‌گوید: یادم است برای ترجمه رمان «محمد (ص)» اقدام کردم، ولی رایزنی هیچ کمکی نکرد چون می‌گفت ما اعتباراتی برای کار نداریم. البته من خودم ناشر مالزیایی برای کتاب پیدا کردم، سال ۹۳ بود همان روزهایی که میان ایران و مالزی در بُعد سیاسی تنش‌هایی ایجاد شده بود (در موضوع مواد مخدر) بر این اساس ناشر به من گفت نمی‌توانم رمان «محمد(ص)» را به نام شما منتشر کنم، می‌شود با اسم مستعار کتاب را چاپ کنیم! من در پاسخ پرسیدم: چرا مستعار؟ گفت: یکسری نگاه‌ها در مالزی به ایران مثبت نیست.

او همچنین رمان تحسین‌شده «قدیس» را درباره کشیش مسیحی که می‌خواهد از مولا امیر مؤمنان بیش‌تر بداند، نوشته است.

با همه این‌ها اما حسن بیگی را باید نویسنده تراز در ادبیات دفاع مقدس دانست. خوش معتقد است که ادبیات دفاع مقدس با بحران مواجه شده است‌، متولیان فرهنگی دغدغه حفظ آن را ندارند و رمان به‌عنوان شاخص‌ترین بخش این ژانر در سال‌های اخیر رو به فراموشی رفته است.

از آثار او می‌توان به: «ریشه در اعماق»، «معمای مسیح»، «چته‌ها»، «جشن گندم»، «مروارید ری»، «شش تن یک فریاد»، «کمیل»، «نیکوتر از طلا»، «عمو جان عباس»، «سال‌های بنفش اشکانه»، «غنچه بر قالی» (یکی از ۲۵ جلد کتاب برتر سال ۲۰۰۰ در جهان)، «عصر آن روز»، «تا به آفتاب» اشاره کرد. کتاب «ریشه در اعماق» او طی سال‌های ۱۳۷۵، ۱۳۷۷، ۱۳۷۹ و ۱۳۸۱ به عنوان کتاب برگزیده ۲۰ سال داستان نویسی انقلاب و دفاع مقدس انتخاب شده و جوایز متعددی کسب کرده است.

حسن بیگی همچنین درباره آثار دفاع مقدس معتقد است، با فاصله گرفتن از دفاع مقدس، مراکز و متولیان مربوطه لازم است که احساس مسئولیت نویسنده را تحریک کند تا در این حوزه فعالیت کند. ما سال‌ها قبل که هنوز جشنواره‌ای وجود نداشت، به این فکر بودیم اما واقعیت این است که جشنواره‌ها چندان نتوانستند در این راستا کارگشا باشند.

این نویسنده در اظهار نظر‌های گوناگون به ضرورت پرداختن به اینگونه آثار نیز اشاره کرده و آن را سال‌به سال حائز اهمیت‌تر برشمرده است.

در خاتمه این گزارش بهتر است نظر او را درباره نوشتن درباره انقلاب و دفاع مقدس هم بدانیم. وی در این زمینه گفت: همین الان هم دغدغه نوشتن از انقلاب، دفاع مقدس و دین را دارم و عمده رمان‌هایم بر همین سه موضوع است. رمان‌های اجتماعی معمولی واقعاً ندارم اگر هم به موضوع عشق و مسائل اجتماعی در اثرم بنگرید در نهایت از میان «اشکانه» می‌بینید که پس‌زمینه انقلاب و دفاع مقدس را دارد یعنی در این موضوعات است و مطمئن هم هستم آثار آینده هم در این محور و موضوع نوشته خواهد شد کما اینکه من در حوزه کودک و نوجوان خصوصاً کودک کارهای بسیاری دارم که دیده نمی‌شود. بیشتر هم من را رمان‌نویس می‌شناسند در حالیکه از نظر تعداد بیشتر کتاب‌های من کودک است.

انتهای پیام/