نشست خبری مدیر عامل انجمن قلم ایران و دبیر علمی بیست سومین جشنواره قلم زرین

باسمه تعالی

نشست خبری مدیر عامل انجمن قلم ایران و دبیر علمی بیست سومین جشنواره قلم زرین

مجید صفاتاج مدیرعامل و نایب رئیس هیئت مدیره انجمن قلم ایران در باره بیست و سومین جشنواره قلم زرین اظهار داشت:
برگزاری جشنواره‌های مختلف فرهنگی و هنری برای معرفی آثار نویسندگان شاعران ادبا و فرهیختگان و حتی نوقلمان هر جامعه در بسیاری از کشورهای جهان، امری رایج و معمول و مرسوم است و بسیاری از آن‌ها از جشنواره‌های ادبی و علمی و پژوهشی گرفته تا جشنواره‌های سینمایی و هنری با کارکرد و اهداف خاصی پایه‌ریزی شده و نتایج آن‌ها با نگاه کارکردی و علمی ارزیابی می‌شود. در ایران هم، معمولاً جشنواره‌ها و سمینارها و نشست‌ها و همایش‌های ادبی و هنری به مناسبت‌های مختلف، توسط نهادهای فرهنگی و هنری و مسئول برگزار می‌شود که گاهی اوقات، آثار بسیار خوب و حتی بی‌بدیلی در این جشنواره‌ها به جامعه فرهنگی و ادبی کشور معرفی می‌شود.
کشور ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز که خود پیشگام و پیشتاز در عرصه شعر و ادبیات است تاکنون آثاری ناب از گذشته تاکنون عرضه و توجه جهانیان را به خود جلب کرده است. از این رو برگزاری جشنواره‌های ادبی و هنری در کشور اجتناب ناپذیر است.
اما موضوعی که بسیار مهم و حائز اهمیت است بررسی کارکرد و جایگاه این جشنواره‌ها و تاثیر آن‌ها در کیفیت و کمیت آثار نویسندگان ایرانی است که تاکنون مغفول مانده است و حتی نهادهایی که این جشنواره‌ها را برگزار می‌کنند ارزیابی علمی و دقیقی از کارکرد و تاثیر این جشنواره‌ها ندارند.
این نویسنده در مورد اهداف جشنواره قلم زرین اظهار داشت:
هر جشنواره ادبی چندین هدف دارد که یکی از آن‌ها تشویق به مطالعه حداکثری و نویسندگی علاقه‌مندان به این حوزه، و هدف دیگر آن ترغیب و معرفی نویسندگان جوان و نوقلمان به نویسندگی و سپس تقویت و تحکیم و توسعه جایگاه ادبیات در حوزه فرهنگی و اجتماعی جامعه است.
به طور مشخص هدف از برگزاری جشنواره قلم زرین عبارت است از:
۱. جشنواره قلم زرین بازوی انجمن قلم بوده و در صدد تحقق بخشی از اهداف ذکر شده در اساسنامه این مجموعه است.
۲. از جمله اهداف این جشنواره، پایش ادبیات در طول بازه یک ساله و معرفی بهترین آثار گفتمان انقلاب اسلامی است.
۳. از دیگر اهداف این جشنواره، حمایت معنوی از نویسندگان ادبیات متعهد است.
۴. دیگر هدف اصولی این جشنواره حرکت بر مدار مبانی و ارزش‌های اصیل انقلاب اسلامی و فاصله گیری از محفل گرایی ادبی است.
۵. هدف دیگر حمایت از آثار روزآمد و کارآمد در شاخه‌های چندگانه آن است. قلم زرین از ادبیات متعهد یعنی ادبیاتی که با معضلات جامعه در تماس است و ارزش‌های بنیادین و تاریخ شکوهمند ایران اسلامی را یادآور می شود حمایت می کند.

مدیرعامل انجمن قلم ایران با اشاره به پیشرفت و تعدد جشنواره‌ها در فضای کنونی گفت:
کسانی که علاقه به حضور در جشنواره‌ها دارند اگر آثار آن‌ها در جشنواره‌ها دیده شود و جزو آثار برگزیده باشد تاثیر زیادی بر روحیه و آثار بعدی، فعالیت‌های ادبی و فروش اثر آن‌ها دارد. از طرفی برای ناشر نیز بسیار مهم است که کتابی در تریبون هایی مثل جشنواره‌ها مطرح شود و خبر آن در رسانه‌های گروهی منتشر شود. تمام این‌ها با توجه به اینکه خود جشنواره چه اهمیتی دارد موضوعیت پیدا می کنند.

وی همچنین در مورد جایزه ادبی جشنواره قلم زرین اظهار داشت:
جایزهٔ ادبی افتخاری است که توسط نهادهای دولتی یا غیر آن، فرهنگستان‌ها، انجمن‌های ادبی، بنیادها و حتی اشخاص منفرد به آثار ادبی اعطا می‌شود. اغلب جوایز سالیانه‌است و همراه با مبلغی پول، گردن‌آویز (مدال) یا بورس است. این جوایز بر اساس اشخاصی که می‌توانند جایزه را دریافت کنند، به دو دسته «ملی» و «بین‌المللی» تقسیم می‌شوند. یکی از مؤسسه هایی که در این زمینه فعال است مؤسسهٔ انجمن قلم ایران است که انتخاب «جایزه ادبی قلم زرین و جایزه ادبی فلسطین» توسط این مؤسسه انجام می‌پذیرد.
عمده هدف ها از برگزاری چنین جوایزی عبارتست از:
تقدیر و اطلاع رسانی درباره کتاب‌های منتشر شده،
ترویج و در دسترس قرار دادن کتاب‌ها برای مخاطبان،
تقویت و اقتدار حوزه نشر،
کم کردن فاصله پدیدآورنده با مخاطب
تشویق و تقدیر پدیدآورندگان.

نایب رئیس هیئت مدیره انجمن قلم در اعلام موضع و وضعیت جایزه قلم زرین نیز اظهار داشت که چند موضوع واجد اهمیت است که عبارتند از:
۱. وضعیت شناسی جوایز و جشنواره‌های ادبی در کشور،
۲.شاهد رشد چشمگیر جوایز ادبی در سطوح مختلف استانی، ملی و بین المللی هستیم.
۳. شاهد رشد جشنواره‌های موضوعی از جمله در موضوعاتی مثل فلسطین، انقلاب اسلامی، دفاع مقدس و … هستیم.
۴. جشنواره‌های مرتبط با ادبیات خلاقه(داستان کوتاه، داستانک و رمان) بیش از جشنواره‌های مرتبط با نقد ادبی و پژوهش ادبی رونق دارند.

۵. جشنواره‌ها عموماً بر جنبه تبلیغی تمرکز می‌کنند؛ به این معنی که تلاش دارند دسترسی به آثار برجسته را از طریق فرایند داوری تسهیل کنند.
۶. جشنواره‌ها در دو سطح “آثار منتشر نشده” و “آثار چاپ شده” در کشور برگزار می‌شوند. عموماً جشنواره‌هایی که به آثار منتشر نشده توجه دارند به طیف نویسندگان غیر حرفه‌ای و نیمه حرفه‌ای اختصاص دارند.
۷. تاسیس جشنواره‌های ادبی به برنامه رایج در مراکز و مجموعه‌های فرهنگی کشور تبدیل شده است.
۸. نوعاً جشنواره‌های ادبی از پشتیبانی مجموعه‌های ادبی بهره مند نیستند و پشتوانه‌ای در بدنه ادبیات خاصه ادبیات داستانی ندارند.
۹. بعضاً جشنواره‌های ادبی فاقد تئوری مشخص و متمایز و عمیق در حوزه ادبیات هستند.
۱۰. جشنواره‌های ادبی در کشورمان حلقه مرتبط و متصلی با دیگر ارکان هندسه معرفی ادبیات ندارند و با برگزاری اختتامیه تمام می شوند.
۱۱. جشنواره هایی که مدعی کشف استعدادهای نویسندگی هستند یا اساساً به این مقصد نایل نمی‌شوند یا قادر نیستند استعدادهای یافته شده را راهبری و هدایت و حمایت کنند.
۱۲. جشنواره‌های ادبی با بحران هویتی مواجه هستند. به تعبیری قادر نیستند چرایی و کارامدی و تاثیر گذاری خود را در فضای ادبی اثبات کنند.
۱۳. جشنواره‌های ادبی در کشورمان بیش از آن که مستظهر به اعتبار علمی و ادبی باشند به واسطه کمیت جوایز با یکدیگر رقابت می‌کنند.
۱۴. فرایندهای داوری اعم از برخورداری از معیارهای دقیق و اصولی و بکارگیری روش‌های داوری اطمینان بخش و شفافیت در این بخش عموماً با آسیب‌هایی مواجه است.
این نویسنده همچنین در مورد مولفه‌ها و خصوصیات جشنواره قلم زرین بیان داشت:
۱. جشنواره قلم زرین توسط مجموعه‌ای مشتمل بر حدود دویست نویسنده شاعر و پژوهشگر حمایت می شود. کمتر جشنواره‌ای در کشور از چنین مزیتی برخوردار است.
۲. جشنواره قلم زرین در طول ادوار برگزاری دچار اعوجاج و تغییر سیاستی نشده است در حالی که جشنواره‌های دولتی و نیمه دولتی نوعاً با تغییر دولت‌ها و مدیران، دچار تغییر سیاستی یا راهبردی می شوند.
۳. جشنواره قلم زرین فرایند نظارتی مضاعفی را در مسیر کارشناسی‌های خود دنبال می کند. به این صورت که هیئت مدیره به مثابه هیئت علمی جشنواره هر ساله بر فرایند داوری و نتایج آن نظارت داشته و آن را تایید می‌کند.
۴. جشنواره قلم زرین به گواه آثاری که در طول ادوار خود نامزد کرده یا برگزیده است متعهدترین جشنواره به مبانی و آرمان‌ها و ارزشهای انقلاب اسلامی بوده است و آثار شبهه ناک را معرفی نکرده است. این رویه اطمینان بخش تاکنون حفظ شده است.
۵. جشنواره قلم زرین اولین جشنواره ادبی سالیانه است که در شش ماهه نخست سال برگزار می‌شود. و نتایج آن بعضاث توسط دیگر جشنواره‌های ادبی تکرار و تایید می‌شود.
۶. فرایند داوری آثار در جشنواره قلم زرین در فرصت زمانی مناسب طی می‌شود. به این نحو که تعیین دبیر علمی جشنواره شش ماه پیش از زمان برگزاری اختتامیه صورت گرفته و داوران نیز در همین بازه زمانی کار خود را آغاز می‌کنند. برای بیست و سومین جشنواره قلم زرین نیز آقای محدثی خراسانی از ماه گذشته یعنی اوایل آبان ماه به عنوان دبیر علمی جشنواره قلم زرین، کار خود را با مجموعه‌ای از داوران در حوزه‌های مختلف داستانی و شعر و نقد ادبی شروع کرده‌اند. که خود ایشان گزارشی در این خصوص بیان خواهند نمود.

آقای مصطفی محدثی عضو هییت مدیره انجمن قلم و دبیرعلمی بیست و سومین جشنواره قلم زرین اظهار داشت:

برگزاری جشنواره‌ها و جوایز ادبی یکی از موثرترین جریان‌ها در ایجاد انگیزه و جهت دهی به خلق آثار در حوزه‌های مختلف ادبی است و قلم زرین با تاکید بر ستون‌های ادبیات فارسی که شعر و داستان و پژوهش‌های ادبی است سراغ زیرساخت‌های ادبیات معاصر رفته و تلاش دارد با پرداختن به بنیان‌ها و ریشه‌های درخت ادبیات، در مسیری حرکت کند که شاهد شکوفایی شاخ و برگ سرشار از طراوت و معرفت و ارجمندی برآن باشیم.
قلم زرین یکی از باسابقه ترین جوایز ادبی کشور است که توانسته بدون وقفه و مستمر دوره‌های خویش را تا دوره بیست و سوم که در آن قرار داریم برگزار کند.
تداوم برگزاری یک رویداد فرهنگی در کشور ما که معمولاً برگزاری رویدادها استمرار پیدا نمی‌کنند و به مرور افول می‌کنند، یک قدرت و مزیت است که جشنواره قلم زرین از آن برخوردار بوده است.
جشنواره قلم زرین در دوره بیست و سوم با بررسی آثار منتشر شده در سال ۱۴۰۳ در پنج بخش شعربزرگسال ، شعرکودک و نوجوان، داستان بزرگسال، داستان کودک و نوجوان و پژوهش‌های ادبی، تلاش خواهد کرد تا با معرفی آثار شاخص و فرهنگ ساز مبتنی بر ارزش‌های والای الهی و انسانی به ترویج و گسترش این ادبیات کمک کند.