دسته بندی مطالب

نه به فرمایشی‌نویسی در ادبیات متعهد

ادبیات ایران

در عرصه ادبیات اغلب منتقدین، سفارشی نویسی را نه‌تنها تأیید نمی‌کنند بلکه آن را شماتت کرده و تصریح می‌کنند که ساحت ادبیات دور از سفارش پذیر بودن است.

به گزارش مشرق، رضا رسولی از فعالان عرصه کتاب و ادبیات در مطلبی نوشت:

یکی از موضوعاتی که در تمام سال‌های گذشته موضوع نقد و نظر بسیاری از منتقدین و کارشناس‌های عرصه ادبیات قرارگرفته است سفارشی نویسی یا به عبارت روشن‌تر تولید و عرضه آثار ادبی ازجمله شعر و داستان و متن ادبی به سفارش دستگاه‌های فرهنگی است.

در این عرصه اغلب منتقدین، سفارشی نویسی را نه‌تنها تأیید نمی‌کنند بلکه آن را شماتت کرده و تصریح می‌کنند که ساحت ادبیات دور از  سفارش پذیر بودن است.

از دیگر سو عموم آثاری که به سفارش مراکز و دستگاه‌های کشورمان خلق می‌شوند مضمون و محتوایی مانند روایت تاریخ اسلام یا انقلاب اسلامی یا دفاع مقدس دارند و در یک‌کلام در زمره ادبیات متعهد می‌گنجد.

این در حالی است که در طول تاریخ ادبیات کشور سفارش دادن موضوعات برای تولید آثار ادبی سابقه دارد و اتفاقاً از ورای این سفارش‌ها برخی محصولات ادبی ماندگار خلق‌شده است.

آنچه دراین‌باره باید موردتوجه قرار گیرد تمایز قائل شدن بین سفارشی نویسی و فرمایشی نویسی است. به این معنا که تاریخ یک ملت برای حفظ و نگه‌داری از بلای تحریف نیازمند روایت صحیح است و این صحت روایت با رفتار مسئولانه دستگاه‌های فرهنگی در قبال اتفاق‌های عظیم مانند دفاع مقدس و انقلاب اسلامی در تولید و توسعه ادبیات متعهد شکل می‌گیرد.

در این میان آنچه باید مرز پرهیز قرار گیرد فرمایشی نویسی است. یعنی سفارش مضامین پراهمیت صرفاً بر مبنای ذوقیات مدیران سازمانی یا باهدف ارائه گزارش کار بدون در نظر گرفتن اولویت‌ها و نگارش آثار توسط نویسندگانی که تخصص و مهارت لازم را ندارند و بر اساس روابط شخصی انتخاب می‌شوند.

در فرمایشی نویسی الزاماً بیان حقیقت و روایت واقعیت منظور نظر نیست بلکه تأمین نظر فرد یا دستگاه فرمایش کننده تنها اولویت است. در این مدل خاص ادبی خالق اثر عملاً در قامت یک میرزا بنویس یا حتی قلم به مزد سراپا گوش ظاهر می‌شود که صرفاً رسالت خود را نگارش آنچه به او فرموده‌اند می‌داند.

در این فرآیند کمتر اثری از ذوق ادبی و ظرافت‌های هنری پدیدار می‌شود و اثر خلق‌شده علاوه بر محتوای مخدوش و مغشوش امکان ایجاد ارتباط با مخاطب را نمی‌یابد و در یک‌کلام اثر و آثار فرمایشی تولید می‌شوند تا به یک گزارش کار اداری تبدیل شوند.

واضح است آثاری که با این شرایط خلق بشنوند نه‌تنها کمکی به روایت صحیح و البته جذاب موضوعات پراهمیت نمی‌کنند بلکه مصداق روشنی از فرمایشی نویسی مخرب خواهند بود و جایگاهی در جریان ادبیات اثرگذار نخواهند داشت و حتی در توزیع و معرفی نیز  با اقبال و استقبال روبه‌رو نخواهد شد.

فراخوان بیست و دومین دورۀ جشنواره قلم زرین

۲ اسفند ۱۴۰۲
  فراخوان بیست و دومین دوره جشنواره قلم زرین انجمن قلم ایران خرسند است آغاز به کار بیست و دومین دوره جشنواره قلم زرین...

دبیر جشنواره “قلم زرین” معرفی شد

۹ بهمن ۱۴۰۲
  دبیر بیست و دومین دورۀ جشنواره قلم زرین معرفی شد. با تصویب هیأت مدیره انجمن قلم ایران ، «جواد کامور بخشایش» دبیر بیست...

بیانیه انجمن قلم ایران در محکومیت حادثه تروریستی کرمان

۱۷ دی ۱۴۰۲
————– 🔻 بیانیه انجمن قلم ایران در محکومیت حادثه تروریستی کرمان ————- به نام منتقم خون شهیدان «جنایتکاران سنگدل از هم اکنون آماج قطعی...

فراخوان سومین جشنواره ادبی فلسطین

۸ آذر ۱۴۰۲
  بسم الله الرحمن الرحیم —————- فراخوان سومین جشنواره ادبی فلسطین —————- مقام معظم رهبری: ما یقین داریم با ادامۀ مبارزات مردم مسلمان فلسطین...

بیانیه انجمن قلم ایران در حمایت از عملیات «طوفان الاقصی»

۱۷ مهر ۱۴۰۲
  بسم الله قاصم الجبارین «ما یقین داریم با ادامه‌ی مبارزات مردم مسلمان فلسطین و حمایت جهان اسلام، فلسطین به فضل الهی آزاد می‌شود...

جلسه مجمع عمومی سالیانه ۱۴۰۲

۱۳ مهر ۱۴۰۲
باسلام؛ به اطلاع می‌رساند: مجمع عمومی عادی(سالیانه) انجمن قلم ایران روز یکشنبه مورخ  ۲۳/۰۷/۱۴۰۲  از ساعت ۱۵ الی ۱۷ در محل سالن انجمن قلم...

اسامی برگزیدگان بیست و یکمین جایزه قلم زرین معرفی شدند

۲۰ تیر ۱۴۰۲
  اسامی برگزیدگان و شایسته تقدیر بیست و یکمین جایزه قلم زرین معرفی شدند: بخش نقد و پژوهش ادبی: شایسته تقدیر: گونه شناسی نثر...

بیانیه دبیر بیست یکمین جشنواره قلم زرین

۲۰ تیر ۱۴۰۲
  «به نام خداوند لوح و قلم» ن و القلم و مایسطرون سوگند به قلم و آنچه می‌نویسند سوره مبارک قلم آیه نخست بیانیه...