نگاهی به سرودها و نغمه‌های شعری احد ده‌بزرگی

ده‌بزرگی پیر شاعران عاشورایی در شعر زبانی مشخص دارد و با توجه به اینکه از همان ابتدا در حوزه‌های ترانه و سرود و نوحه به عنوان عرصه‌های پیوند شعر و موسیقی فعال بوده این ویژگی ها را در این قالب ها نیز حفظ کرده است.
خبرگزاری فارس- گروه کتاب و ادبیات: نوشتن از برخی چیزها سخت است یکی هم مثلا چیزهایی که خاطرات جمعی یک نسل را می سازد، مثلا ما بچه های دهه شصت همیشه صدای لهجه محلی شبه بومی استان فارسی بچه های آباده در خاطرنشان مانده است آنجا که پسربچه عینکی می خواند: «مادر برام قصه بوگو، مادر برام قصه بوگو، دل تنگه تنگه…» یا آنجا که می خواندند: «مو آروم نمی‌گیرم مو آروم نمی‌گیرم، تا تقاصم رو بگیرم…» و اینگونه بود که از عصر یک روز جمعه مثلا بعد از برنامه کودک شبکه یک، نام گروه سرود آباده برای همه بچه ها و حتا بزرگترهای دهه شصتی نامی آشنا شد.
آن روزها، اما همه ظرفیت نغمه و مداحی و سرود فارس به آباده ختم نمی شد، مقام معظم رهبری در دیدار امسال با شاعران در نیمه ماه مبارک رمضان از ظرفیت نغمات و مداحی های جهرم در سال های قبل انقلاب گفتند اما نسل ما یک خاطره جمعی دیگر از سرودخوانی شیرازی ها دارد، شعر دکتر محمدحسین همافر و آهنگ مرحوم بهبود و سرود ماندگار «بهمن خونین جاویدان» نیز خاطره جمعی دیگری بود که شیرازی ها ساختند.
اما نمی توان از شیراز و نغمات مذهبی و سرود گفت و به یک خاطره جمعی ماندگار اشاره نکرد.
همه ما صدای لطیف کودکی در آستانه نوجوانی را به یاد داریم که اوایل دهه هفتاد نغمه سر می‌داد و ما را به نماز فرا می خواند:
«باز هم مرغ سحر/بر سر منبر گل/ دم به دم می خواند/شعر جان پرور گل»
اگر کسی با زبان شعری دهه شصت ایران و آثار شاعران فارس آشنا باشد چشم بسته می تواند از بسامد کلمات و ترکیبات ویژه این چارپاره حدس بزند این شعر از آن احد ده بزرگی است.
حاج احد ده بزرگی پیر شاعران عاشورایی و دبیر ستاد برگزاری شب شعر عاشورا در شعر زبانی مشخص دارد و با توجه به اینکه از همان ابتدا در حوزه های ترانه و سرود و نوحه به عنوان عرصه های پیوند شعر و موسیقی فعال بوده این ویژگی ها را در این قالب ها نیز حفظ کرده است.
زبان تصویری و فضاسازی مقدماتی که به مثابه آماده کننده ذهن مخاطب است را در کنار تلخیص‌ها و گریزهای هوشمندانه به اصل مطلب که بگذارید نتیجه ای ارجمند در عرصه شعر و موسیقی حاصل می شود، مثل همین شعر که بارها و بارها اجرا شد و صدای آن کودک که امروز در آنسوی آبها سکنی گزیده برای ما خاطره ای است در ناآگاه جمعی که تصویر کودک نمازگزار را در ذهن ما شکل داده است و جالب‌تر اینکه چندی پیش دیدم شبکه فیلم نیز با انیمیشنی زیبا جلوه ای تازه برای کودکان امروز و پدر و مادر هایشان که همان کودکان دیروزند را تدارک دیده بود.
نکته پایان سخن آنکه نگارنده به سبب دوسال همکاری با ایشان در جلسات شورای شعر و موسیقی صدا و سیمای مرکز فارس می داند از احد ده بزرگی در سی و چند سال گذشته حداقل ده ها اثر موسیقایی با حنجره خوش صدای خوبان عرصه موسیقی این دیار ساخته شده است. این را می توان به چندبرابر حجم نوحه و نغمه مذهبی اضافه کرد و حجم قابل توجه سرود را نیز بر آن افزود. کارهایی که در آن هم می توان اجرای ارکسترال عظیم دید و هم نغمه و نوحه خوانی صرف و آین همه نشان دهنده آن است که این پیر پارسای شعر پارسی عاشورایی گنجینه ای گران قدر است که می تواند مدیریت کننده و هدایتگر نسل های جوان در راه رسیدن به منویات مقام معظم رهبری در دیدار امسال با شاعران در نیمه ماه مبارک رمضان باشد، امید که مدیران فرهنگی قدر این عزیز و عزیزانی چون ایشان را بدانند. آمین!
یادداشت از هاشم کرونی