دسته بندی مطالب

نه به فرمایشی‌نویسی در ادبیات متعهد

ادبیات ایران

در عرصه ادبیات اغلب منتقدین، سفارشی نویسی را نه‌تنها تأیید نمی‌کنند بلکه آن را شماتت کرده و تصریح می‌کنند که ساحت ادبیات دور از سفارش پذیر بودن است.

به گزارش مشرق، رضا رسولی از فعالان عرصه کتاب و ادبیات در مطلبی نوشت:

یکی از موضوعاتی که در تمام سال‌های گذشته موضوع نقد و نظر بسیاری از منتقدین و کارشناس‌های عرصه ادبیات قرارگرفته است سفارشی نویسی یا به عبارت روشن‌تر تولید و عرضه آثار ادبی ازجمله شعر و داستان و متن ادبی به سفارش دستگاه‌های فرهنگی است.

در این عرصه اغلب منتقدین، سفارشی نویسی را نه‌تنها تأیید نمی‌کنند بلکه آن را شماتت کرده و تصریح می‌کنند که ساحت ادبیات دور از  سفارش پذیر بودن است.

از دیگر سو عموم آثاری که به سفارش مراکز و دستگاه‌های کشورمان خلق می‌شوند مضمون و محتوایی مانند روایت تاریخ اسلام یا انقلاب اسلامی یا دفاع مقدس دارند و در یک‌کلام در زمره ادبیات متعهد می‌گنجد.

این در حالی است که در طول تاریخ ادبیات کشور سفارش دادن موضوعات برای تولید آثار ادبی سابقه دارد و اتفاقاً از ورای این سفارش‌ها برخی محصولات ادبی ماندگار خلق‌شده است.

آنچه دراین‌باره باید موردتوجه قرار گیرد تمایز قائل شدن بین سفارشی نویسی و فرمایشی نویسی است. به این معنا که تاریخ یک ملت برای حفظ و نگه‌داری از بلای تحریف نیازمند روایت صحیح است و این صحت روایت با رفتار مسئولانه دستگاه‌های فرهنگی در قبال اتفاق‌های عظیم مانند دفاع مقدس و انقلاب اسلامی در تولید و توسعه ادبیات متعهد شکل می‌گیرد.

در این میان آنچه باید مرز پرهیز قرار گیرد فرمایشی نویسی است. یعنی سفارش مضامین پراهمیت صرفاً بر مبنای ذوقیات مدیران سازمانی یا باهدف ارائه گزارش کار بدون در نظر گرفتن اولویت‌ها و نگارش آثار توسط نویسندگانی که تخصص و مهارت لازم را ندارند و بر اساس روابط شخصی انتخاب می‌شوند.

در فرمایشی نویسی الزاماً بیان حقیقت و روایت واقعیت منظور نظر نیست بلکه تأمین نظر فرد یا دستگاه فرمایش کننده تنها اولویت است. در این مدل خاص ادبی خالق اثر عملاً در قامت یک میرزا بنویس یا حتی قلم به مزد سراپا گوش ظاهر می‌شود که صرفاً رسالت خود را نگارش آنچه به او فرموده‌اند می‌داند.

در این فرآیند کمتر اثری از ذوق ادبی و ظرافت‌های هنری پدیدار می‌شود و اثر خلق‌شده علاوه بر محتوای مخدوش و مغشوش امکان ایجاد ارتباط با مخاطب را نمی‌یابد و در یک‌کلام اثر و آثار فرمایشی تولید می‌شوند تا به یک گزارش کار اداری تبدیل شوند.

واضح است آثاری که با این شرایط خلق بشنوند نه‌تنها کمکی به روایت صحیح و البته جذاب موضوعات پراهمیت نمی‌کنند بلکه مصداق روشنی از فرمایشی نویسی مخرب خواهند بود و جایگاهی در جریان ادبیات اثرگذار نخواهند داشت و حتی در توزیع و معرفی نیز  با اقبال و استقبال روبه‌رو نخواهد شد.

معرفی کتاب “دفاع بدون شلیک”

۱۹ دی ۱۴۰۱
  معرفی: دفاع بدون شلیک نویسنده: حسین علی ساسانی انتشارات: انجمن قلم ایرانیان امروز سال انتشار: ۱۴۰۱ تعداد صفحات: ۱۳۲ صفحه کتاب دفاع بدون...

معرفی کتاب تب خشکسالی به قلم علی الله سلیمی

۱۵ دی ۱۴۰۱
  «تب خشک‌سالی» به کتابفروشی‌ها رسید علی الله سلیمی در کتاب جدید خود داستانی با موضوع تغییرات اقلیمی و رابطه انسان و طبیعت را...

فراخوان بیست و یکمین دورۀ جشنواره قلم زرین

۱۴ دی ۱۴۰۱
  به نام خداوندگار کتاب و قلم     فراخوان بیست و یکمین دوره جشنواره قلم زرین   انجمن قلم ایران، با استعانت از...

دبیر جشنواره “قلم زرین” معرفی شد

۱۰ دی ۱۴۰۱
      با تصویب هیات مدیره انجمن قلم ایران ، «حمید هنرجو» دبیر بیست و یکمین دوره جشنواره قلم زرین شد. سید احمد...

محسن پرویز دبیرشورای ارزشیابی هنرمندان، نویسندگان و شاعران شد

۲۷ آذر ۱۴۰۱
    طی حکمی از سوی محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، محسن پرویز به عنوان «نماینده تام‌الاختیار وزیر و دبیر شورای ارزشیابی...

نخستین دوره جایزه ادبی “ساهر”

۱۹ آذر ۱۴۰۱
  🔸 انجمن ادبی ساهر در راستای ارتقای داستان نویسی در عرصه ی امنیت ملی نخستین دوره جایزه ادبی “ساهر” را در دو بخش...

نویسنده‌ای که ارزش وطن را می‌دانست/ یادی از «جلال آل‌احمد» به بهانه سالروز تولدش

۱۲ آذر ۱۴۰۱
پنجشنبه ۱۰ آذر ۱۴۰۱  نویسنده‌ای که ارزش وطن را می‌دانست/ یادی از «جلال آل‌احمد» به بهانه سالروز تولدش فردا سالروز تولد جلال آل‌احمد است،...

آرمان «وطن فارسی» در «دهکده جهانی»/ شکل‌گیری تمدن فارسی برای بعضی‌ها زنگ خطر است

۹ آذر ۱۴۰۱
آرمان «وطن فارسی» در «دهکده جهانی»/ شکل‌گیری تمدن فارسی برای بعضی‌ها زنگ خطر است آرمان «وطن فارسی» در «دهکده جهانی»/ شکل‌گیری تمدن فارسی برای...