دسته بندی مطالب

نه به فرمایشی‌نویسی در ادبیات متعهد

ادبیات ایران

در عرصه ادبیات اغلب منتقدین، سفارشی نویسی را نه‌تنها تأیید نمی‌کنند بلکه آن را شماتت کرده و تصریح می‌کنند که ساحت ادبیات دور از سفارش پذیر بودن است.

به گزارش مشرق، رضا رسولی از فعالان عرصه کتاب و ادبیات در مطلبی نوشت:

یکی از موضوعاتی که در تمام سال‌های گذشته موضوع نقد و نظر بسیاری از منتقدین و کارشناس‌های عرصه ادبیات قرارگرفته است سفارشی نویسی یا به عبارت روشن‌تر تولید و عرضه آثار ادبی ازجمله شعر و داستان و متن ادبی به سفارش دستگاه‌های فرهنگی است.

در این عرصه اغلب منتقدین، سفارشی نویسی را نه‌تنها تأیید نمی‌کنند بلکه آن را شماتت کرده و تصریح می‌کنند که ساحت ادبیات دور از  سفارش پذیر بودن است.

از دیگر سو عموم آثاری که به سفارش مراکز و دستگاه‌های کشورمان خلق می‌شوند مضمون و محتوایی مانند روایت تاریخ اسلام یا انقلاب اسلامی یا دفاع مقدس دارند و در یک‌کلام در زمره ادبیات متعهد می‌گنجد.

این در حالی است که در طول تاریخ ادبیات کشور سفارش دادن موضوعات برای تولید آثار ادبی سابقه دارد و اتفاقاً از ورای این سفارش‌ها برخی محصولات ادبی ماندگار خلق‌شده است.

آنچه دراین‌باره باید موردتوجه قرار گیرد تمایز قائل شدن بین سفارشی نویسی و فرمایشی نویسی است. به این معنا که تاریخ یک ملت برای حفظ و نگه‌داری از بلای تحریف نیازمند روایت صحیح است و این صحت روایت با رفتار مسئولانه دستگاه‌های فرهنگی در قبال اتفاق‌های عظیم مانند دفاع مقدس و انقلاب اسلامی در تولید و توسعه ادبیات متعهد شکل می‌گیرد.

در این میان آنچه باید مرز پرهیز قرار گیرد فرمایشی نویسی است. یعنی سفارش مضامین پراهمیت صرفاً بر مبنای ذوقیات مدیران سازمانی یا باهدف ارائه گزارش کار بدون در نظر گرفتن اولویت‌ها و نگارش آثار توسط نویسندگانی که تخصص و مهارت لازم را ندارند و بر اساس روابط شخصی انتخاب می‌شوند.

در فرمایشی نویسی الزاماً بیان حقیقت و روایت واقعیت منظور نظر نیست بلکه تأمین نظر فرد یا دستگاه فرمایش کننده تنها اولویت است. در این مدل خاص ادبی خالق اثر عملاً در قامت یک میرزا بنویس یا حتی قلم به مزد سراپا گوش ظاهر می‌شود که صرفاً رسالت خود را نگارش آنچه به او فرموده‌اند می‌داند.

در این فرآیند کمتر اثری از ذوق ادبی و ظرافت‌های هنری پدیدار می‌شود و اثر خلق‌شده علاوه بر محتوای مخدوش و مغشوش امکان ایجاد ارتباط با مخاطب را نمی‌یابد و در یک‌کلام اثر و آثار فرمایشی تولید می‌شوند تا به یک گزارش کار اداری تبدیل شوند.

واضح است آثاری که با این شرایط خلق بشنوند نه‌تنها کمکی به روایت صحیح و البته جذاب موضوعات پراهمیت نمی‌کنند بلکه مصداق روشنی از فرمایشی نویسی مخرب خواهند بود و جایگاهی در جریان ادبیات اثرگذار نخواهند داشت و حتی در توزیع و معرفی نیز  با اقبال و استقبال روبه‌رو نخواهد شد.

اسامی نامزدهای کتاب های بخش داستان بزرگسال بیست و دومین دوره جشنواره قلم زرین از سوی هیئت داوران معرفی شد.

۱۲ تیر ۱۴۰۳
  اسامی نامزدهای کتاب های بخش داستان بزرگسال بیست و دومین دوره جشنواره قلم زرین از سوی هیئت داوران معرفی شد. به گزارش دبیرخانه...

اسامی نامزدهای کتاب های بخش داستان کودک و نوجوان بیست و دومین دوره جشنواره قلم زرین از سوی هیئت داوران معرفی شد.

۱۲ تیر ۱۴۰۳
  اسامی نامزدهای کتاب های بخش داستان کودک و نوجوان بیست و دومین دوره جشنواره قلم زرین از سوی هیئت داوران معرفی شد. به...

اسامی نامزدهای کتاب های بخش نقد و پژوهش ادبی بیست و دومین دوره جشنواره قلم زرین از سوی هیئت داوران معرفی شد.

۱۲ تیر ۱۴۰۳
  اسامی نامزدهای کتاب های بخش نقد و پژوهش ادبی بیست و دومین دوره جشنواره قلم زرین از سوی هیئت داوران معرفی شد. به...

اسامی نامزدهای کتاب های بخش شعر بزرگسال بیست و دومین دوره جشنواره قلم زرین از سوی هیئت داوران معرفی شد.

۱۰ تیر ۱۴۰۳
  اسامی نامزدهای کتاب های بخش شعر بزرگسال بیست و دومین دوره جشنواره قلم زرین از سوی هیئت داوران معرفی شد. به گزارش دبیرخانه...

اسامی نامزدهای کتاب های بخش شعر کودک و نوجوان بیست و دومین دوره جشنواره قلم زرین از سوی هیئت داوران معرفی شد.

۱۰ تیر ۱۴۰۳
  اسامی نامزدهای کتاب های بخش شعر کودک و نوجوان بیست و دومین دوره جشنواره قلم زرین از سوی هیئت داوران معرفی شد. به...

پیام تسلیت انجمن قلم ایران به مناسبت شهادت آیت الله رئیسی رئیس جمهور محبوب و همراهان شهیدش

۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۳
  إنا للَّه و إنا إلیه راجعون ما شیفتگان خدمتیم، نه تشنگان قدرت (شهید مظلوم، آیت الله بهشتی)   در سالروز ولادت با سعادت...

پیام تسلیت اعضای هیئت مدیره انجمن قلم ایران در پی درگذشت مرحوم منصور ایمانی

۲۳ اردیبهشت ۱۴۰۳
  انا لله وانا الیه راجعون خانواده محترم ایمانی مصیبت از دست دادن جناب آقای منصور ایمانی(صبا) را به شما و سایر بازماندگان تسلیت...

فراخوان بیست و دومین دورۀ جشنواره قلم زرین

۲ اسفند ۱۴۰۲
  فراخوان بیست و دومین دوره جشنواره قلم زرین انجمن قلم ایران خرسند است آغاز به کار بیست و دومین دوره جشنواره قلم زرین...